Vücutta önemli işlevleri olan ve bu nedenle insan sağlığı açısından oldukça önem taşıyan bir mineraldir. İnsan vücudunda en fazla bulunan mineraller arasında dördüncü sırada yer almaktadır. Genellikle vücut ve beyin sağlığı açısından önemli olan bu mineral bir çok meyve ve sebze içerisinde bulunmaktadır. Düzenli ve sağlıklı beslenilmediğinde magnezyum eksikliği sorunu ortaya çıkabilmekte ve bunun sonucunda da birçok hastalık beraberinde gelmektedir. Bu nedenle sağlık uzmanları düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeyi ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturulmasını tavsiye etmektedir.
Magnezyum Eksikliği Nedir?
Su, oksijen ve temel besinlerden sonra vücut sağlığı için önemli olan ve mutlaka günlük olarak alınması gereken minerallerden bir tanesidir. Kişinin günlük alması gereken magnezyum miktarını karşılayamaması durumunda magnezyum eksikliği sorunu meydana gelmektedir. Doğal olarak birçok meyve ve sebze içerisinde bulunan bir mineraldir. Yeterli ve dengeli beslenme düzenini oluşturan kişilerde bu soruna pek rastlanmamaktadır. Tedavi süreci ve erken teşhis konulması oldukça önem taşır. Bu mineralin eksikliği vücutta belirtileri ile kendini hemen göstermektedir. Magnezyum eksikliği olup olmadığını ise kan testi yaptırarak öğrenmek mümkündür.
Vücutta çok fazla bulunan mineraller arasında yer almakla birlikte, hücrelerde ve kemiklerin içerisinde de bulunur. Vücuda yeşil yapraklı sebzelerden tutun da içme suyuna kadar birçok yiyecek ve içecekten almak mümkündür. Bu mineral bağışıklık sistemi ve kemik gelişimi için oldukça önem taşımaktadır. Magnezyum eksikliği tedavi edilmediğinde kaslarda kramplara ve göz bozukluğu gibi birçok hastalığa neden olmaktadır.
Günlük Magnezyum İhtiyacı
Vücutta en çok bulunan ve bir çok işlevi yerine getirdiğinden dolayı da günlük olarak alınması gereken belli bir magnezyum miktarı bulunmaktadır. Fakat bu miktar kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu farklılıklar, yaşa, cinsiyete, hastalık durumuna ve hamilelik durumuna göre belirlenmektedir.
- Yetişkin kadınlarda günlük 320 mg.
- Yetişkin erkeklerde ise günlük 420 mg
- Hamilelik döneminde günlük 350 ila 400 mg
- Emziklik döneminde ise günlük 310 ila 360 mg
- 14-18 yaş erkeklerde günlük 410 mg’dır
- 14-18 yaş kadınlarda ise günlük 360 mg’dır
- 1-3 yaş çocuklarda günlük 80 mg’dır
- 4-8 yaş çocuklarda günlük 130 mg’dır
- 9-13 yaş çocuklarda günlük 240 mg olmalıdır
- Yeni doğan bebekler için anne sütünde yeterli miktarda magnezyum minerali bulunduğundan ek olarak magnezyum alımına gerek yoktur.
Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Hipomagnezemi olarak da bilinen magnezyum eksikliği durumu çok sık rastlanılan ve genellikle gözden kaçırılan bir sağlık durumudur. Belirtileri kişiden kişiye farklılık göstermekte ve genellikle yetersiz beslenmeden dolayı ortaya çıkmaktadır. Vücuttaki en belirgin özelliği kas seğirmeleridir. Bunun yanı sıra kronik yorgunluk, halsizlik, migren ve sinir sistemi bozuklukları diğer belirtiler arasındadır.
Kas Seğirmeleri
Kaslarda meydana gelen seğirmeler, titremeler ve kramplar en önemli belirtileri arasında yer almaktadır. İlerleyen evrelerinde kasılmalar ve nöbetler de görülebilen durumlar arasındadır. Kas seğirmeleri görülen kişiler için genellikle magnezyum takviyesi önerilmektedir. Fakat yaşlılarda bu durum değişiklik göstermekte ve sadece magnezyum takviyesi almak yeterli olmamaktadır.
Astım
Şiddetli astım hastalığı olan kişilerde magnezyum eksikliği durumuna rastlanabilmektedir. Astım hastalarında normal kişilere oranla daha düşük seviyededir.
Bilişsel Bozukluklar
Magnezyum eksikliğinin bir diğer belirtisi zihinde meydana gelen bozukluklardır. Bu durumda görülebilecek olası belirtiler; zihinde uyuşma, duygu eksikliği, deliryum ve ilerleyen aşamalarda ise komaya girmektir. İlerleyen aşamalarında depresyon durumu da görülebilmektedir.
Osteoporoz Hastalığı
Vücuttaki kemiklerin sertliğinin azalması ve buna bağlı olarak zayıf ve kırılabilir duruma gelmesi ile ortaya çıkan hastalığa osteoporoz denmektedir. Bu tüm iskelet sistemini etkileyen bir hastalıktır. Magnezyum eksikliği osteoporoz hastalığı için risk oluşturan bir faktördür.
Halsizlik ve Yorgunluk
Bir başka belirtisi olarak karşımıza halsizlik ve yorgunluk durumu çıkmaktadır. Vücutta oluşan zihinsel ve fiziksel yorgunluğa bağlı olarak halsizlik durumu görülür. Ancak bu durum başka semptomlar ile birleşmediği sürece tek başına özel bir belirti olarak gösterilememektedir.
Yüksek Tansiyon
Yapılan araştırmalar sonucu, magnezyum eksikliği kan basıncını artıran bir rahatsızlıktır. Dolayısıyla buna bağlı olarak yüksek tansiyon meydana gelmekte ve bu da kalp hastalığı için bir risk faktörü olmaktadır.
Kalp Atışında Düzensizlik
Düzensiz kalp atışları durumu magnezyum eksikliğinin belirtileri arasında yer almaktadır. Bu belirti inme riskini de artırarak ciddi komplikasyonlar oluşmasına neden olmaktadır.
Sürekli Tatlı Yeme İsteği
Vücutta magnezyum eksikliği durumlarında sürekli tatlı yeme isteği kendini bir belirti olarak göstermektedir. Bu durum kan şekeri düşüklüğü ile karıştırılabilir. Ayırt etmek için tatlı yeme isteği sonrasında meyve yenmeli ve bu durum geçmediyse magnezyum eksikliğinden şüphelenilmelidir. Bu durumda kan testi yaptırılarak magnezyum değeri araştırılmalıdır.
Eklem Ağrısı
Magnezyum eksikliği belirtisi olarak ortaya çıkan eklem ağrıları oldukça sık rastlanan bir durumdur. Yapılan araştırmalar sonucunda eklem ağrıları olan kişilerin magnezyum değeri yüksek doğal besinler tükettiğinde bu ağrıların geçtiği gözlemlenmiştir. Bu belirtinin görülmesi durumunda da bir doktora başvurulması ve test yaptırılması önerilmektedir.
Uyku Sorunu
Uyku düzensizliği ve uykuya dalamama gibi sorunları da beraberinde getirmektedir. Amerika’da yapılan bir araştırma sonucunda magnezyum değerleri normal olan kişilerin rahatça uykuya dalabildiği gözlemlenmiştir.
Magnezyum Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
Yapılan araştırmalar sonucunda günümüzde magnezyum alımında %50 gibi büyük bir oranda azalma meydana geldiği görülmüştür. Magnezyum eksikliğinin birden fazla nedeni bulunmaktadır. Dolayısıyla eksikliğinin nedenlerinin kişinin yaşına ve yaşam tarzına göre değişkenlik gösterdiği söylenebilir.
- Besinlerin işlenerek değiştirilmesi sonucu, yiyeceklerdeki magnezyumun da azalmasına neden olmuştur.
- Çok fazla pişirilerek tüketilen yiyeceklerde de magnezyum oranı oldukça düşmektedir.
- Asit yağmurları, yapay gübre ve tarım ilacı kullanımı gibi faktörler ekosistemde magnezyum eksikliğine neden olmaktadır.
- Son zamanlarda sert kuyu suları yerine yumuşak içimli hazır suların tercih edilmesi magnezyum eksikliği nedenleri arasında bulunmaktadır.
- Fazla terleyen ve diüretik ilaç kullanan kişilerde magnezyum atılımı fazla olduğundan bu mineralin eksikliği oldukça fazla görülmektedir.
- Stres, gebelik ve emzirme durumları magnezyum eksikliğine neden olmaktadır.
- Genellikle yaşlılık belirtisi olarak bağırsaklarda magnezyum emilimi azalmakta ve bu da magnezyum eksikliğine sebebiyet vermektedir.
- Bu nedenler haricinde bazı hastalıklar da neden olabilmektedir.
Diyabet Hastalığı
Tip 1 ve tip 2 diyabet hastalığı, en sık rastlanan nedenleri arasında karşımıza çıkmaktadır. Şeker hastalığına sahip olan kişilerin yaklaşık olarak %30’unda magnezyum eksikliğine rastlanmaktadır. Açlık kan şekeri ve diyabetin süresi gibi bir çok faktör ile yakından ilişkilendirmek mümkündür.
Alkol Bağımlılığı (Alkolizm)
Alkol bağımlısı olan kişilerde sık rastlanan bir durumdur. Yaklaşık olarak alkolik bireylerin %30’unda görülebilmektedir. Alkol bağımlısı olan kişilerde magnezyum eksikliğine rastlanmasının sebepleri arasında, yetersiz beslenme, sürekli kusma ve D vitamini eksikliği nedeniyle bağırsaklardan magnezyumun emilememesi gösterilebilir. Bunların yanı sıra karaciğer yetersizliği nedeniyle magnezyum emiliminin azalması da nedenleri arasında gösterilmektedir.
Endokrin Nedenler
Paratiroid hormonunun vücutta fazla salgılanması durumunda magnezyum eksikliği ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra böbrek üstü bezlerinden aldesteron hormonunun da aşırı salgılanması durumunda görülmektedir.
Gastrointestinal Nedenler
Kısa bağırsak sendromu rahatsızlığından dolayı magnezyum emilimi azalmakta ve magnezyum eksikliği sorunu ortaya çıkmaktadır. Neden olan diğer hastalıklar arasında crohn hastalığı, çölyak hastalığı ve whipple hastalığı da vardır.
İlaçlar
Özellikle kemoterapi tedavisi için kullanılan ilaçların ve çok sık kullanılan antibiyotiklerin vücuttaki magnezyum miktarı üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Dolayısıyla bu ilaçları uzun süre kullanmak zorunda olan kişilerde magnezyum eksikliği sorunu ortaya çıkmaktadır.
Magnezyum Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Erken teşhis konulmadığında ve tedavi edilmediğinde çok ciddi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Bu nedenle sağlık uzmanları kişilerin sık sık doktor kontrollerine gitmelerini ve vitamin değerlerine baktırmalarını tavsiye etmektedir. Aksi halde magnezyum eksikliği durumu ilerleme gösterir ve aşağıdaki hastalıklardan bir tanesine ya da birkaçına neden olabilir.
- Psikolojik hastalıklar
- Kalp hastalıkları
- Metabolik hastalıklar
- Astım hastalığı
- Parkinson hastalığı
- Alzheimer hastalığı
- Depresyon durumu
- Osteoporoz hastalığı
Magnezyum Eksikliği Tedavisi
Öncelikle belirtileri görülen kişiler bir sağlık uzmanına başvurmalıdır. Sonrasında yapılan testler ile kişide eksikliğin neden olduğu araştırılmalı ve buna bağlı olarak bir tedavi yöntemi uygulanmalıdır. Bu noktada kişideki magnezyum miktarı, kişinin yaşı, cinsiyeti ve yaşam tarzı oldukça önem taşımaktadır.
Genel olarak doktorlar magnezyum takviyesi alınmasını önermektedir. Eğer çok ileri aşamalara gelmiş ise magnezyumun ilaç takviyesi ile değil direk damardan verilmesi gerekmektedir. Tedavi sürecinde beslenme de belirleyici bir rol oynamaktadır. Doktor bu kişilere öncelikle bir diyet önermektedir. Çünkü ilk olarak doğal yollar ile vücuda alınması çok önem taşımaktadır.
Magnezyum Fazlalığı Nedir?
Vücutta magnezyum mineralinin gereğinden fazla bulunması durumuna magnezyum fazlalığı denmektedir. Vücutta eksik olması gibi fazla olması da bir çok sağlık sorununa sebebiyet vermektedir. Sağlıklı bir insanda fazlalığına çok sık rastlanmamaktadır.
Doğal yollar ile magnezyum alımında bir sorun yaşanmamaktadır. Çünkü bunu vücut kendiliğinden atabilmektedir. Fakat takviye alarak magnezyum alımı fazla olduğunda vücut kendiliğinden atamadığı için sağlık problemleri yaşanmaktadır. Bu nedenle bilinçsizce alınmamalı, mutlaka doktor kontrolü altında kullanılmalıdır. Magnezyum fazlalığını kan testi ile tespit etmek mümkündür. Bu sorunun birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler arasında, yetersiz su tüketimi, müsil kullanımı, magnezyum takviyesi ve magnezyum tuzu kullanımı sayılabilir.
Magnezyum Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?
Vücutta aşağıda verilen belirtiler yaşanıyor ise bir doktora başvurulmalı ve tedavi sürecine başlanmalıdır.
- İshal
- Huzursuzluk
- Vücut ısısında artış
- Sürekli uyuma isteği
- Kasılma
- Koma
- Ani kalp durması
- Depresyon ve uyuşukluk
- Mide bulantısı ve krampları
- Böbrek problemleri
- Düşük tansiyon
- Sinir sistemi sorunları
- Bağırsak sorunları gibi belirtiler görülmektedir.
Magnezyum Fazlalığı Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Vücutta fazla bulunması sonucunda bazı sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle doğal yollar ile magnezyum alınması tavsiye edilmektedir. Zor durumda kalınmadığı sürece vücuda magnezyum takviyesi almak sakıncalıdır.
- Böbrek yetmezliği
- Hipotiroidizm
- Diyabetik asidoz
- Adrenalektomi
- Addison hastalığı
- Hemoliz
- Böbrek hastalığı
Magnezyum İçeren Besinler Nelerdir?
Günlük olarak sıklıkla tüketilen besinler içerisinde magnezyum bulunmaktadır. Bu nedenle magnezyum almak için seçilen besinlerde pek de zorlanılmaz. Aşağıda verilen besinlerin dozunu günlük olarak iyi ayarlamak önemlidir. Aksi halde vücutta magnezyum eksikliği ya da fazlalığı gibi sorunlar meydana gelebilmektedir.
Bitter çikolata
Hem lezzetli hem de çok sağlıklı bir besindir. Dolayısıyla magnezyum açısından da oldukça zengin olduğunu söyleyebiliriz. 28 gram bitter çikolata içerisinde 64 mg magnezyum bulunmaktadır. Ayrıca bitter çikolata bir antioksidan kaynağıdır. Bu nedenle sağlık uzmanları açısından tüketilmesi önerilmektedir.
Avakado
Sağlık açısından çok önemli bir besin kaynağıdır. Magnezyum açısından da oldukça zengindir. Orta büyüklükte bulunan bir avakado içerisinde 58 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu da günlük alınması gereken miktarın %15’ini oluşturmaktadır. Aynı zamanda içerisinde daha birçok vitamin ve mineral barındıran avakado mutlaka tüketilmelidir.
Kuruyemiş
Kuruyemiş günlük hayatta çok fazla tüketilen bir besin kaynağıdır ve içerisinde çok fazla magnezyum minerali bulunmaktadır. En çok magnezyum bulunduran kuruyemiş çeşitleri içinde, kaju, fıstık ve badem gelmektedir. Örneğin 28 gram kaju içerisinde 82 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu da bir insanın günlük alması gereken miktarın %20’sini oluşturmaktadır.
Baklagiller
Mercimek, fasulye, nohut ve bezelye gibi baklagiller grubunda yer alan besinlerin içerisinde yoğun miktarda magnezyum bulunmaktadır. Ayrıca diğer vitamin ve mineraller açısından da oldukça zengindir. Örneğin; 170 gram fasulye içerisinde 120 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu da bir insanın günlük alması gereken miktarın % 30’unu karşılamaktadır.
Tofu
Vejeteryan diyetinin vazgeçilmezleri arasında yer alan tofu içerisinde yüksek miktarda magnezyum ve protein bulunmaktadır. Tofu aynı zamanda soya peyniri ismi ile de bilinmektedir. Tofunun 100 gramlık bir porsiyonunda 53 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu da bir kişinin günlük alması gereken miktarın %13’ünü karşılamaktadır.
Tohumlar
Keten, balkabağı ve chia tohumu gibi çeşitli tohum türlerinin içerisinde yoğun miktarda magnezyum minerali yer almaktadır. Tohumlar içerisinde en çok magnezyum bulunan besin kabak çekirdeğidir. 28 gram kabak çekirdeği içerisinde 150 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu miktar günlük alınması gereken miktarın %37’sini karşılamaktadır. Bu nedenle özellikle magnezyum eksikliği bulunan kişiler için çeşitli tohum tüketimi tavsiye edilmektedir.
Muz
Dünyada en çok tüketilen meyveler arasında yer almaktadır. Yüksek magnezyum içeiriği ile bilinmekte ve birçok sağlık sorununun da giderilmesine katkı sağlamaktadır. Büyük boy bir muz içerisinde 37 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu da bir insanın günlük alması gereken miktarın %9’unu karşılamaktadır.
Yapraklı Yeşillikler
Yeşil yapraklı bitkiler oldukça sağlıklıdır. Çoğunun içerisinde yüksek miktarda magnezyum minerali yer almaktadır. Bu besinler içerisinde lahana, ıspanak, kara lahana, bulunmaktadır. Örneğin bir tabak pişmiş ıspanak içerisinde 157 mg magnezyum bulunmaktadır. Bu da bir kişinin günlük alması gereken miktarın %39’unu karşılamaktadır. Yeşil yapraklı bitkiler diğer vitamin ve mineraller açısından da oldukça faydalı olduğundan sık sık tüketilmesi gereken besinler arasında yer almaktadır.
