Kehribar, Pinus succinifera türündeki çamın, fosil haline gelmiş reçinesidir. Kolay kırılabilir ve gömüldüğü yerde küçük cisimleri çekme özelliği kazanır. Sıcaklık ve basınç, ağacın reçine salgılamasında büyük rol oynar. Farklı ağaçlar tarafından üretilse de hepsi reçine salgılayarak kehribar üretimini sağlar. Kehribar, yerin metrelerce altından çıkarılır ve çıkarımı hiç de kolay değildir. Bugüne kadarki jeolojik araştırmalar, binlerce ton kehribarın henüz çıkarılmadığını ve yer altında çıkarılmayı beklediğini göstermektedir. Fosil yapısıyla tarih boyunca bilim adamlarının da rehberi olmuştur. Yaklaşık 15 bin yıldır takı ve mücevher kullanımı mevcuttur. Avrupa’nın birçok yerinde kehribar süslerine rastlanmıştır. Onu değerli kılan bir faktör de yapısında bulunan canlılardır. İçerisinde çoğu zaman böcek ve yapraklara rastlanır.
Kehribar, dünyada özellikle İskandinav bölgesinden çıkartmakla beraber; Ukrayna, Romanya, İngiltere vb. ülkelerde de kehribar bulunmaktadır. Özellikle ısıtılarak manyetik etkisi ortaya çıkarılan kehribar, veya bir diğer adıyla amber, Baltık Denizi çevresinde de çıkarılıyor. “Baltık kehribarı” ismi buradan geliyor.
Kehribar Taşının Özellikleri
Kehribar taşı denilince akıllara ilk tespih gelse de, kehribarın tespih dışında birçok kullanım alanı var. Genel olarak süs eşyalarında kullanılmakla beraber, sağlık alanında da kehribar taşından oldukça yararlanılmakta. Güzel koku yaymada da oldukça yaygın. Kehribar taşı, reçinesinden yapıldığından rengi genellikle toprak tonları, kırmızı, turuncu, sarı, kahverengi olur. Yapısı oldukça hafif, yarı saydam ve parlaktır. Kehribar taşının halk arasındaki bir söylenişi de amber mürekkebidir.
| Sertlik | 2,5 |
| Özgül Ağırlık | 1,05 – 1,15 |
| Yapısal Görünüm | Saydam, yarısaydam, opak |
| Kimyasal Grubu | Organik Bileşenler |
| Renk | Bal rengi, nadiren yeşil, açık sarıdan kızıla kadar |
| Parlaklığı | Reçine |
| Çakralar | Güneş sinirağı, alt karın |
| Çıkarıldığı yerler | Romanya, Lübnan, Sicilya, Polonya, Kanada, Domonik Cumhuriyeti, Atlantik |
Kehribar Taşının Faydaları
Kehribar taşı, eski çağlardan bu yana tıp alanında kullanımı oldukça yaygın olmuştur. Örneğin Antik Roma zamanında akıl sağlığı için kullanılmış, daha ileri zamanlarda sakinleştirici etkisinden faydalanılmış ve ağrı kesici olarak görülmüştür. Bebek dişlerinin acısız çıkması için de kehribar taşından faydalanılmıştır. İnsan vücuduna faydalı etkisi nedeniyle birçok takı yapımında tercih edilmiştir. Boğaz enfeksiyonu ve guatrı engellemek için bu taştan gerdanlıklar yapılmıştır. Yine aynı şekilde solunum yoluyla ilgili birçok hastalığın (astım, brontiş vb.) şifası olmuştur. Solunum dışında sindirime de olumlu etkileri fazladır. Bağırsak çalışmasını kolaylaştırır. Kalp krizi riskini azalttığı da söylenmektedir.
Bunların yanı sıra alerjik sorunlar ve romatizmal ağrılara da birebir şifa olarak görülmektedir. Taşın ağrının bulunduğu yere sürülmesi, ağrıyı azaltır. Anı ve aşırı kanamaları dindirir. Zehirlenmeleri dindirmeye yarar. Bademcik rahatsızlıklarını yatıştırır. Nitekim kehribar taşının faydalarından tarihin önemli tıpçıları da söz etmiştir. Örneğin İbni Sina kehribarı bir ilaç olarak görüyordu.
Kehribar ile saç dökülmelerini engellemek ve saçları canlandırmak da mümkün. Kehribar, bal ve soğanı karıştırarak elde edilen macunu saç diplerine uygulayabilirsiniz.
Solunumun, sindirimin, kalp hastalıklarının ve alerjik reaksiyonların şifası olan kehribar taşı, insan psikolojisinde de kullanım alanı bulmakta. Öfke nöbetlerinde, travmalarda, iç sıkıntısında çözüm olarak kehribar taşı kullanılıyor. Lohusalık sürecindeki depresyonu azaltması yönünden anne adaylarının da başvurduğu yollardan biri. Birçok doğu ülkesinde bu taşın cesaret verdiğine inanılıyor.
Taşın aksesuar olarak bu kadar çok tercih edilmesinin sebebi, doğrudan vücuda temas etmesi. Vücuda değen kehribar, verdiği enerji ile ruha iyi geldiği gibi kan dolaşımını da hızlandırıyor. Bu yönüyle hamileler tarafından sıkça tercih ediliyor.
Kehribarın nazara karşı koruyucu olduğu da inançlar arasında yer almaktadır. Para getirdiği ve bereket sağladığına inanılır ve bu sebeple kasalarda bulundurulur.
Öfkeden, stresten, yorgunluktan arınıp pozitifliğe kavuşmaya, neşe dolmaya ve olumlu olmaya yardım eder.
Kehribar taşı belirtilen bunca faydası sayesinde kadın aksesuarı olarak tercih edilmektedir. Bu aksesuarlar içinde ise kolye, ülkemizde en yaygınıdır. Gerek faydaları, gerekse estetik görüntüsüyle gönülleri fethetmek kehribar kolyelerin fiyatları, taş yapısı, büyüklüğü ve çıkarıldığı yere göre değişkenlik göstermektedir. Sevilen bir başka yanı ise her kehribarın farklı olması sebebiyle kişiye özel kılınmasıdır. Hafifliği ile vücuda enerji yayarken kişiyi rahatsız etmek, tende ağırlık yaratmaz ve bir yan etkiye yol açmaz.
Kehribar Taşının Çeşitleri ve Renkleri
Kehribar reçine olarak elde edildiğinde belli bir şekli yoktur. 256 farklı renkte bulunabilir. Isıtılırken etrafa yaydığı reçine kokusuyla parfüm yapımında da tercih edilir. 275 derece sıcaklıkta özüne döner. Dünyada 150’ye yakın kehribar çeşidi bulunmaktadır. Kehribarı özel kılan ise ışıltısı, renk skalası, faydaları ve kokusudur.
Damla Kehribar
En hakiki kehribarlardır ve bunlar çam ağacının reçinesinden elde edilir. Damla kehribar tozlarının sıkıştırılması ile sıkma kehribar elde edilir.
Sıkma Kehribar
Sıkma kehribar, kehribarın başka taşlar ile etkileşmesi ise oluşur ve bu yüzden tam olarak kehribar özelliği taşımaz.
Ateş Kehribar
Ateş kehribar ise diğer kehribarlardan tam saydam olmasıyla bilinir. Ancak üretiminde kullanılan malzeme zor bulunduğundan diğer çeşitlere de değeri ve fiyatı da fazladır.
Toz Kehribar
En ucuz olan kehribar türüdür. Sıkma kehribar yapılırken ortaya çıkan tozlar özünü oluşturur. Kolay elde edilir, hediyelik tespihlerde kullanılır.
Kehribar Taşı Nasıl Anlaşılır?
Kehribarın gerçek olup olmadığı bir takım testler sonucu anlaşılabilir. Bunların bazı kimyasal yöntemler hem evde uygulanabilir, hem de kesin sonuç verir. Pamuğa damlatılmış asetonu kehribarın üzerine sürün. Aseton buharlaştığında eğer ortada bir iz veya kalıntı kalmadıysa kehribar, gerçektir. Herhangi bir parmak izi veya leke kalmışsa bu kehribarın sahte olduğunu gösterir.
Bir başka yöntemde ise tuzlu su kullanılır. İyice karıştırılan bir tuzlu su karışımına kehribar atılır. Su yüzeyinde kalan kehribar orijinal iken, batan kehribarlar sahtedir.
Bir iğneyi ısıtıp kehribar tanesine batırarak da gerçekliği ölçülebilir. Yanık kokusu yalnızca sahte kehribardan gelir. Reçine kokusu yayılırsa kehribar gerçektir.
Kehribar Sertifikası
Her gerçek kehribarın, laboratuvar onayından geçtiğine dair bir sertifikası olmalıdır. Aksi takdirde kehribar sahte olabilir ve bu da insan sağlığına zarar verebilir. Seritifika, kehribarın modelini, ağırlığını, boyutlarını içeren bir çeşit kimlik niteliği taşır. Bu belge, aksesuarın belirli standartlara uygun üretildiğinin güvencesidir.
Kehribar Taşı Nasıl Temizlenir?
Kehribar taşı hassas ve yumuşaklığı sebebiyle temizlenirken titiz davranılması gereken bir taştır. Aksi halde kehribar parçalara ayrılabilir veya delinebilir. Kehribarı parlatmak için bir bez yardımı ve az zeytinyağıyla cila yapılabilir. Bunun yanı sıra bir kaba sabun ve ılık su dökülerek kehribar içinde bekletilebilir. Yaklaşık on dakika beklemeden sonra bir bez ile yumuşakça durulanabilir. Ancak, kehribarı temizlemek için kesinlikle buharlı temizleyiciler veya altın parlatma makineleri kullanılmamalıdır. Bu makineler kehribarın hassas yapısında hasara sebep olabilir. Aynı zamanda kehribar taşını temizlemek için kolonyalı mendil gibi kimyasal içeren maddeler kesinlikle kullanılmamalı, kehribar taşına temas dahi ettirilmemelidir.
Kehribar taşının temizlenmesinde bir diğer yöntem de 1 gün boyunca güneş ışığına bırakmaktır. Bu sayede taşın enerjisi tazelenir. Ancak dikkat edilmelidir çünkü aşırı sıcak kehribarın çatlamasına sebep olabilir.
Yöntemler arasında en zahmetlisi fakat en iyi sonuç veren yöntem ise topraklamadır. Topraklama yönteminde kehribar taşı 24 saat boyunca toprağa gömülü kalır. Ancak toprak, saksı vs. olmamalı, doğrudan doğa içerisinde olmalıdır. Bu sayede taşın enerjisi nötrlenerek verim büyük oranda artar ve taş temizlenmiş olur.
