CVT Şanzıman Nasıldır Sorun Çıkarır Mı Kullanıcı Yorumu
CVT Şanzıman Nedir?
Sonsuz kademeli şanzıman olarak malum bir tam otomatik şanzıman çeşididir. CVT’nin anlamı: (CVT: Continuously Variable Transmission: Devamlı Değişken Transmisyon’dur. Bilhassa en fazlaca Japon otomobil üreticileri tarafınca (Honda, Nissan, Subaru, Toyota) tercih edildiğinden, Japon şanzımanı da denebilir. Skooter motosikletlerde de daha kolay haliyle ve kauçuk kayışı cvt şanzımanlar kullanılır. Hareket, devamlı olarak çapı değiştirilebilen iki tane kasnak, ve bu kasnakları bir birine bağlayan “çelik örgülü kayış” vasıtasıyla iletilir.
Kasnaklardan biri giriş kasnağı, öteki çıkış kasnağıdır. Kasnakların çapı, hidrolik basınçla değiştirilerek, dönüş hızı oranları, hız ve yük durumuna bakılırsa otomatikman ayarlanır. Kademesiz sonsuz dişli oranına haizdir. Malum anlamda vites değişimi meydana gelmez, vites geçişi hissedilmez. Tam otomatik şanzımanlara bakılırsa, yakıt sarfiyatı düşüktür.
Yapısal olarak öteki şanzımanlardan büyük farklılık gösterir. Kavrama için gene “tork konvertörü” ya da fazlaca plakalı “hidrolik kavrama” kullanılır (multitronic). CVT şanzımanların büyük çoğunluğunda kavrama için tork konvertörü kullanılır. Cvt şanzımanda “vites dişlisi” ve “senkromeç” bulunmaz. Planet dişli grubu vardır, geri vites hareketi için kullanılır.
Manuel yada otomatik şanzımanlarda motor devir hızı ve vasıta hızı birbirine bağımlıdır. Fakat cvt şanzımanlarda bağımlı değildir; motor devir değişmeksizin, aracın hızı arttırılabilir. Mesela motor devri 2500 rpm’deyken aracın hızı 70-80-130km/h olabilir; bu hızlanma cvt şanzımanın kasnak çapı değişimiyle oluşturduğu aktarma oranı yardımıyla gerçekleşir.
CVT şanzımanlarda vites kademeleri olmamasına karşın, sürücülerin manuel olarak seçim yapabilmeleri için, yazılımla sanal vites kademeleri oluşturulmuştur. Sürücü vites kolunu + – yönde hareket ettirerek yada direksiyondaki vites değişiklik yapma kulaklarını (paddle shift) kullanarak vites büyütebilir yada küçültebilir.
Cvt şanzımanlarda normal-confort sürüş için D konumu ve daha agresif sürüşler için S sport konumu vardır. D konumunda kullanım esnasında motor devri fazlaca yükselmeden vites oranları değiştirilerek hızın artması sağlanır, böylece düşük motor devri, yüksek hız sonucu yakıt ekonomisi sağlanır. Vasıta daha özgür (akıcı) hareket eder, motor freni daha azdır. Vites sport moduna alındığında, vasıta istenen hıza daha acele ulaşabilmesi için motor devrinin daha da yükselmesi sağlanır, durağan(durgun) hıza ulaşıldığında motor devri azaltılsa bile D konumuna bakılırsa daha yüksek tutulur ve ani hızlanma talebine daha acele tepki vermeye çalışır. Gene aynı şekilde ayak gaz pedalından çekilse bile, vites oranı değiştirilmeyip durağan(durgun) bırakılır, böylece yeniden hızlanma durumunda daha iyi tepki verebilir, ek olarak daha çok motor frenine sebep olur. D konumundayken vasıta daha akıcıyken, S konumunda daha sert tepkiler verir.
CVT şanzımanın emek harcama karakteristiği, üreticiye, kullanılan teknolojiye ve yazılıma bağlı olarak değişmektedir. Aracın sürüş biçimine bakılırsa şanzımanın tepkileri farklılık göstermektedir. Mesela agresif sportif sürüşlerde cvt şanzıman vites kademesi varmış şeklinde, belirli vites oranlarında vites değişimi yapabilir (Nissan x-tronic).
CVT ŞANZIMAN NASILDIR? CVT ŞANZIMAN YORUMLARI
- Sonsuz vites aralığı yardımıyla, vites kademelerinin olmaması ve vites geçiş hissi olmaması.
- Vites yükseltilirken yada düşürülürken (manuel ve çift kavramalı otomatikleride); motor devrinde dalgalanmalar oluşur. Mesela vites düşürüldüğünde motor devri yükselir ve azalır; ya da vites yükseltilirken motor devri yükseltilir ve vites değişimiyle azalır. CVT şanzımanda ise motor devrinde dalgalanma olmaz, düzgüsel sürüşte daima ideal motor devir bandı aralığında tutulur.
- Motorun en uygun devir aralığında çalışmasını sağlayarak, daha iyi performans ve yakıt ekonomisi sağlanır. Motor maksimum tork ve enerjisini belirli devir aralıklarında verebilir, ek olarak maksimum yakıt ekonomisi yapabileceği devir aralığı da bellidir, cvt şanzıman motorun bu devir aralıklarında çalışmasını sağlayarak en ekonomik sürüşün elde edilmesini sağlar. Fazla güç talebinde ise motor devrinin artmasına ve gücün yükselmesine izin verir, bu durumda yakıt ekonomisinden taviz verilir.
- Bilhassa düz yolda yüksek hızlarda (durağan(durgun) hızlarda yada otoban sürüşlerinde), oldukça düşük vites oranı sağlayarak, motor devrinin fazlaca düşük olmasını sağlar. Düşük motor devri düşük yakıt tüketimini getirir. Bir şanzımanda ne kadar fazlaca vites kademesi var ise (kısaca vites oranı değişiklik aralığı ne kadar fazlaysa), o aracın yakıt tüketimi azalacaktır.
- Motordan gelen çekiş kuvveti asla kesintiye uğramadan aktarılır. Şu sebeple vites geçişi ve debriyaj kesintisi yoktur.
- Yokuş inişlerinde iyi bir motor freni imkanı sunar.
- Kaliteli bir cvt şanzıman, bilhassa Japon üretimi (Honda-Subaru-Nissan) arızasız ve sorunsuz bir kullanım sunar. Bakım harcaması öteki otomatiklere bakılırsa daha azdır.
CVT Şanzımanın Negatif Özellikleri-Dezavantajları
- Gaz tepkisi manuel yada çift kavramalı yarıotomatik (dsg-dtc-edc) şanzımanlara bakılırsa, daha yavaştır.
- Gaz pedalına ani hızlanma için basıldığında, motor devri yükselmesine karşın, hızlanma birazcık daha yavaş ve geç gelmektedir. Bu özellikten kurtulmak için vites “S” sport moduna alınır.
- Cvt şanzıman, manuel şanzıman ve çift kavramalı yarıotomatik (dsg-dtc-edc) şanzımanlardan bir miktar daha çok yakıt tüketimine sebep olur. Bunun temel sebepleri, sistemin hidrolik basınçla emek harcaması, yağ pompasının motordan güç alması, tork konvertörünün ağır ve kısmen kayıplı emek harcaması. Kısaca bu şanzımanın hareketi aktarabilmesi için, devamlı bir hidrolik basınçla kavramaların sıkıştırılıyor olması, tork konvertörüne yağ pompalanması gerekiyor. ATF pompası devamlı olarak motordan güç çekmektedir. (Bununla beraber tam otomatik şanzımanlardan daha azca yakar, daha ekonomiktir).
CVT Şanzımanlı Otomobiller (CVT Şanzıman Kullanan Araçlar Nedir? Hangi Araçlarda Var?)
- Honda: Jazz, City, Civic (2017’den ilkin tam otomatik, 2017’den sonrasında cvt şanzımana geçti).
- Nissan (x-tronic): Micra, Juke (benzinli), Pulsar (benzinli), Qashqai, X-Trail
- Subaru (Lineartronic): Forester, Legacy, XV, Outback, Exiga, Impreza,
- Toyota (Multidrive s): Yaris, Corolla, Auris, C-HR, Verso, Avensis
- Renault (x-tronic): Koleos