Balgam, özellikle grip, nezle gibi hastalıklarla beraber gelen bir rahatsızlık durumudur. Alt solunum yollarında ve akciğerde üretilen bir mukusdur. Sinüsler, ağız, burun veya akciğerler ile üretilir ve kişiye çok fazla rahatsızlık verir. Kaygan ve lifli bir yapısı vardır, rahatsız edici olsa da vücut için hayati önem taşımaktadır, organların kurumasını engellemektedir. Vücut normal bir günde 1-1.5 litre balgam üretir. Çeşitli sebeplerden dolayı balgam üretilebilir ve balgamın da farklı renkleri mevcuttur. Bu renklere göre altında farklı bir neden yatabilir, belirtileri ve tedavi yöntemleri de farklı olur. Beyaz, sarı, yeşil, kırmızı, kahverengi, siyah gibi farklı renklerde olabilir. Peki beyaz balgam neden olur ve nasıl atılır? merak ettiğiniz tüm bilgiler bu sayfada…
Beyaz Balgam Nedir?
Beyaz balgam burun tıkanıklığı anlamına gelmektedir, bu durum özellikle kış mevsiminde görülen grip, nezle gibi hastalıklar ile meydana gelir. Burun boşluğu dar ve sıkışık bir bölge olduğu için oradaki dokular şişer ve iltihap kapabilir. Burun vücudumuzdaki en nemli bölgedir, içeri giren tozları bu özelliği sayesinde tutmaktadır ancak iltihaplanması da yine bu özelliğinden dolayı çok hızlı gerçekleşebilir. Mukus şişen burun yollarından geçmekte zorlanırsa geri gider ve dolayısıyla beyaz balgam oluşur. Kalın ve bulutlu bir yapısı vardır. Bunun nedeni de düşük nem seviyesidir, diğer renklere göre daha yapış yapıştır ve bu yüzden çıkarırken zorluk yaşanır.
Beyaz balgam genelde öksürük ile beraber çıkar, bu yüzden soğuk algınlık, alerji yada üst solunum yolu enfeksiyonu da başlamış olabilir ve burum sinüzlerin tıkanmasına neden olur. Tıkanan sinüzler beyaz balgam oluşumunu tetikler. Özellikle yemek borusundan ağzımıza gelmesi çok rahatsız edici bir durumdur, birde buna yapışkanlık eklenirse daha da kötü olur.
Balgamın asıl görevi bakteri ve diğer zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılmasıdır, adeta bir filtre görevi görür ve diğer tüm renkler arasında beyaz en masumudur. İçeriği su, protein, tuz ve antikorlardan oluşur. Zaten balgamın doğal rengi beyaz ve açıktır, saydama yakındır ancak hastalık varsa koyulaşmaya başlar. Akciğerlere bağlantılı olduğu için de öksürükle beraber dışarı atılır. Genel olarak;
- Geniz akıntısı
- Sinüs akıntısı
- Mideden gelen akıntı
beyaz balgam olarak adlandırılabilir.
Beyaz Balgam Tanı
Doktora gittiniz, ilk olarak yukarıda yazan durumları yaşayıp yaşamadığınızı soracaktır ve daha sonra test aşamasına geçilecektir. Beyaz balgamın neden olduğu hastalık öğrenilirken fazla zor bir teşhis süreci yaşanmaz, oldukça acısız ve ağrısız geçer. Laboratuvar ortamında akciğerlerde üretilen balgama neden olan bakteriler araştırılır, bakterinin türü hastalığın türünü de verecektir. Önce fiziksel muayene yapılır. Bu aşamada en zor kısım, test için yeterli miktarda balgam alabilmektir. Bunun için de birkaç adım uygulanabilir;
Sıvı tüketimi
Eğer bol miktarda sıvı, özellikle su tüketirseniz daha fazla balgam üretilecektir. Çünkü mukoza genişler ve balgamın daha rahat bir şekilde sökülmesi sağlanmış olur. Bazı kişiler balgamı çok zor çıkarır, buna zorlanırken de boğazlarını tahriş ederler. Balgam söktürücü ilaçlar bile bulunmaktadır fakat en doğalı su içmektir. Doktor ayrıca ağzınızın içinin bakteri ve tükürüklerden tam anlamıyla temizlenmesi için temiz suyla yıkamanızı, çalkalamanızı ve gargara yapmanızı isteyecektir.
kültürü
Bol su içtikten sonra artık mukoza genişledi ve daha rahat bir şekilde balgam çıkarabileceksiniz, küçük bir kaba çıkarmamız istenir. Bu kapta balgamdaki mikroplar ürer, ona özel bir ortam hazırlanmıştır. Test için en az 2 mililitre balgam gerekmektedir ki daha iyi bir şekilde incelenebilsin. Balgam akciğerden çıkarıldığı için önce 3 defa derin nefes alınır ve öksürülür, boğazın çok zorlanmasına gerek yoktur. Bu aşama için en iyi vakit sabahtır ve tok olmak gerekir. Çünkü balgam en çok sabah saatlerinde artar. Çıkmasını kolaylaştırmak için sırta ve göğse vurmak gerekebilir. Bu aşamada birkaç gün tekrarlanabilir. Test sonucunda pozitif çıkarsa balgam hastalık yapan bir bakteri veya mikroba sahiptir anlamına gelir.
Buhar solutma yöntemi
Eğer su ve öksürme ile balgamı çıkaramadıysanız buhar soluma yöntemi de denenebilir. Özellikle yeterli miktarda çıkmadığı zaman tercih edilir. Sonuçta her zaman fazla balgam çıkarmam kolay olmaz, hatta zorlanırken kusmaya bile neden olur. Daha rahat çıksın, gevşesin diye buhar solunur. Gerekli olan miktar test aşamasında oldukça önemlidir.
Bronkoskopi
Buda solunum yollarını ve balgamı inceleyebilmek için etkili olan bir yöntemdir. Ağızdan esnek bir boru sokulur, ucundan da kamera vardır. Bu esnada balgam örneği de alınabilir. Endoskopiye benzemektedir.
Bunlar dışında uygulanacak yöntemler;
- Kan ve idrar tahlili
- Akciğer röntgeni
- Balgamın boyanması
- Ultrasonik görüntülemeler
- Doku kültürü alınması
Tükürüğün önemi
Test aşamasında en önemli şeylerden biri tükürüktür. Direk balgam incelenmelidir, çünkü onun nedeni ve altında yatan hastalık araştırılmaktadır. Eğer testin içine tükürük de girerse doğru sonuçlar çıkmaz. Bu yüzden ağzı iyice yıkamak çok önemlidir. Tükürük içinde de çok fazla bakteri bulunur, araştırılan bakteri balgamdan mı tükürükten mi ayırt edilmelidir. Balgam ne kadar tükürüklü olursa teşhis o kadar zorlaşır. Tükürük dışında testi etkileyecek diğer etkenler;
- Antibiyotik kullanımı
- Balgam örneği almadan önce ağız çalkalama suyu kullanımı
- Yeterli örnek alınmaması
Beyaz Balgam Belirtileri
Beyaz balgam belirtisi olarak en başta renginin beyaz olması gelir ancak balgam çıkaracağınızı da çeşitli belirtiler ile anlayabiliriz. Bunlar;
- Öksürükle beraber saydam, tükürük gibi ama ondan daha yoğun olarak çıkan bir mukus
- Öksürükle beraber boğazda tahriş oluşumu
- Ciğerlerden gelen hırıltı, özellikle nefes alıp verirken
- Göğüs ağrısı
- Nefes alıp verirken zorlanma, doluluk hissi
Bazı kişiler balgamı daha rahat çıkarırken bazı kişiler daha da zorluk yaşar, öksürür öksürür bir türlü atamaz. Böyle kişilerin balgamı daha yapış yapış olur. Özellikle beyaz balgamda yapış yapış olma özelliği daha fazladır. Boğazı ve akciğeri kaplayan mukusun sadece birazı dışarı atılmaktadır, süt ve süt ürünlerini çok fazla tüketen insanların balgamı daha koyu ve kuru olur. Dolayısıyla da çıkmakta zorluk çeker. Bu yüzden beyaz balgamla mücadele eden bir kimse süt ve süt ürünlerinden bir süre uzak durmalıdır.
Balgamın rengi kadar kokusu da önemlidir. Beyaz balgam özellikle grip, nezle, soğuk algınlık gibi enfeksiyon hastalıklarında ortaya çıkar ve bazen koku da beraberinde gelebilir. Eğer koku varsa akciğerde apsenin habercisi olabilir, mutlaka doktora gidilmelidir.
Beyaz Balgam Nedenleri
Balgamlar genelde ufak rahatsızlıklar sonucunda oluşur ve tehlikeli olmaz yani altında farklı bir hastalık yatmaz, zaten bir hastalık yüzünden yaşanmaktadır. Beyaz balgam tehlikeli sayılabilecek bir durum değildir, özellikle sürekli tekrarlamıyorsa gelip geçici bir durumdur. Ancak zamanla beyazlığı gidip yeşil, gri, mavi, siyah yada kırmızı rengini almaya başlarsa o zaman hemen doktora başvurmanız gerekir.
Renk beyaz olsa da yine dikkat edilmesi gereken hususlar vardır, sürekli bir balgam çıkarma isteği ve balgamı çıkarırken zorlanma varsa, bu astımın habercisi olabilir. Yani bazı noktalarda gözlem yapmak da gereklidir. Bunun dışında oldukça sıvıysa, su gibi bir balgamsa akciğer ödemi atılıyor olabilir. Bu durum bazı bronkoalveoler karsinomu olan hastalarda köpüklü şekilde de ortaya çıkabilir. Bu tarz durumlara karşı hazırlıklı olmakta fayda var. Eğer balgamda kan görülüyorsa bu ciğerlerden kaynaklanan büyük yada küçük bir sorunun habercisi olabilir, iyi bir şekilde takip edilmeli ve gerekirse doktora gidilmelidir. Beyaz balgamın neden olabileceği başka hastalıklar ise;
- Boğaz, solunum yolu hastalıkları
- Zatürre
- Bronşit hastalığı
- Enfeksiyon
Virüs
Beyaz balgamın en büyük sebebi virüstür. Genelde vücuda zararlı bir şey girdiği zaman onu çıkarmaya çalışır, farklı yollarla çıkarır yada vücudu korur. Bu doğal mekanizmadır, bu süreçte de beyaz balgam üretimi gerçekleşir. Tahriş edici dış etkenlerden vücudu temizlemeye çalışır, beyaz balgam atmak her zaman iyileşme sürecine bir adım atmak anlamına gelir. Tabi sürekli geliyorsa daha da hastalanıyor anlamına gelebilir.
Soğuk algınlığı
Beyaz balgamın en büyük nedenlerinden biridir ve genelde kış aylarında görülür. Kişi soğuk algınlığa yakalandığı zaman hep öksürme, hapşırma ihtiyacı hisseder ve beraberinde beyaz balgam görülür. Bu durumda yapış yapış bir şekilde çıkar, hatta bazı durumlarda boğaza ve akciğerlere yapıştığı için çıkmaz. Genelde abartılacak bir durum değildir, hastalık ile geçecektir ve evde tedavi ister. Fakat çıkmakta zorluk yaşanıyorsa ilaç takviyesi gerekir ki çıkartılmazsa hastalık geçmeyecektir.
Sinüsler tıkalı
En başta gelen sebeplerinden biri sinüslerin tıkalı olmasıdır çünkü beyaz renk sinüslerden gelir, koyu olanlar ise daha çok enfeksiyon bazlıdır. Balgam atılamazsa da sinüsler tıkanır ve baş ağrısına neden olur.
Polen
Polenler özellikle hassas ve alerjik bir yapıya sahip olan kişilerde beyaz balgam oluşmasına neden olabilir. Burada da zararsızdır ancak bu dönemde öksürük, hapşırık gibi etkiler çok sık görülür. Beyaz balgamda yine koruma mekanizması olarak ortaya çıkar. Öksürük ile beraber gelir. Bu durum alerji olarak tabir edilebilir. Geniz akıntısı arttığı için balgam ortaya çıkar, beraberinde öksürük de gelişebilir.
Koah
Koah hastalığı kronik obstrüktif akciğer hastalığı anlamına gelmektedir, solunumla akciğerlere gelen havanın rahat bir şekilde dışarı atılmaması anlamına gelmektedir ve hastanın özellikle sesini etkilemektedir, ses kısıklığı yaşar ve belli bir süre sonra ses tamamen kaybolur. Kronik bronşitte neden olur çünkü bronşlara giden hava yolları iltihaplanır ve tıkanır. Bu noktada beyaz balgam neden oluyor olabilir. Çünkü iltihaplanma sonucunda oluşabilir. Sürekli beyaz balgam çıkarma isteği varsa altında böyle ciddi bir hastalık yatıyor olabilir.
KOAH hastalığı özellikle 40 yaş ve üzerinde görülür, akciğerdeki küçük hava odacıklarındaki harabiyet sonucu hava yolları daralır. Hava keseciklerinin genişleme kabiliyeti azaldıkça balgam oluşma ihtimali de artar.
Yeni doğan bebeklerde beyaz balgam
Yeni doğan bebeklerde de sık sık beyaz balgama rastlanır. Bu durum bazen anne babaları korkutur, bebeklerinin bir hastalığı olduğunu düşünürler ancak bunu asıl nedeni akciğerlerinin ve solunum yollarının henüz tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Bu yüzden de yabancı maddelere, toza ve mikroba karşı çok daha hassas olurlar. Bu tarz etkenlerde balgam oluşmasını tetikler, akciğerleri daha çok temiz olduğu ve hava kirliliğine fazla maruz kalmadıkları içinde beyaz balgam oluşur. Daha koyu renkli balgam henüz bebeklerde görülmez. Mikroplar biriktiği için genizde balgam birikir ve beraberinde burun tıkanıklığı, solunum yollarında tahriş, öksürük meydana gelir.
Astım
Astım hastaları diğer insanlara göre çok daha hassas bir vücuda sahip olur. Solunum sistemleri, alerjenlere ve özellikle çevre kirliliğe karşı daha duyarlıdır ve tepki göstermeye müsaittir. Hal böyle olunca solunum yolları tıpkı bebeklerdeki gibi daha hızlı bir şekilde iltihap kapar ve beyaz balgam oluşumunu tetiklenir. Koyu renk balgam çok sık rastlanmaz ama beyaz ve şeffaf balgam sıklıkla görülür.
Akciğer kanseri
Akciğer kanseri belirtileri arasında beyaz balgamda bulunmaktadır. Beyaz balgam diğerlerine nazaran daha masum görünsede bazen böyle ciddi hastalıklarında habercisi olabilir. Özellikle miktar bu konuda çok önemli bir rol oynamaktadır. Hepsi için geçerli olmasa bile bazı akciğer kanseri hastalarında litrelerce beyaz, şeffaf balgam çıktığı görülmüştür. Bu yüzden bitmek bilmeyen ve aşırı gelen beyaz balgam hiç normal değildir.
Konjestif kalp yetmezliği
Kalp kasları yeteri kadar kan pompalamadığı zaman ortaya bu hastalık çıkmaktadır, kalp yetmezliği olarak da tek başına yetecektir. Beyaz balgam masum görünür, böyle ciddi bir hastalığın habercisi değildir demeyin. Çünkü uzun sürerse ve özellikle köpük varsa böyle bir hastalığın bile habercisi olabilir. Bu hastalık yaşlılarda daha fazla görülmektedir, bu yüzden yaş ilerledikçe balgamın bile önemi artar.
Üst solunum yolu enfeksiyonu
Üst solunum yolları yani; ağız, burun, boğaz ve yutak. Virüs, bakteri veya mantarlar bu enfeksiyona neden olabilmektedir. Bu tarz hastalıklar bulaşıcı olabilir ve eğer geçmeyen balgam varsa aklınıza bu hastalığı getirebilirsiniz. Soğuk algınlığının bir üst versiyonu olarak tabir edilebilir. Beyaz balgam genelde daha koyu olur bu yüzden çıkartması zordur. Belirtilerinin şiddetine bağlı olarak bir tedavi yöntemi seçilir.
Bademcik iltihabı
Bademcikler, ağız boşluğunda ve dil kökünün yanlarında bulunan organlarımızdır. Lenf bezlerinden oluşur, burun ve ağızdaki bakterileri toplamaya yarar. Ancak özellikle çok soğuk şeyler yediğimizde yada mikroplarla olan mücadele başarısız olduğunda bademcikler şişer ve iltihap kapar. Böyle bir durumda da beyaz balgam meydana gelebilir. Bademcikler şiştiği zaman solunum yolları da tıkanır ve balgamın geçişi zorlaşır. Bademcikler iyileştiği zaman balgamda kendi seyrine dönecektir.
Larenjit
Gırtlağın iltihaplanması olayına denir. Vücudumuzda oldukça önemli bir yere sahip olan gırtlak, boğazımızda yer alır ve yemeklerin geçiş alanıdır. Ayrıca ses kutusu olarak da adlandırılır, titreşimler burada gerçekleştirilir. Tahriş veya mikrop kapma sonucunda meydana gelir ve beyaz balgam da beraberinde oluşur. Eğer tedavi edilmezse balgam daha koyu bir kıvam ve sarı renk alabilir.
Reflü
Reflü, kronik bir sindirim sistemi hastalığıdır. Midede kasılmalara neden olur ve hasta her şeyi rahat bir şekilde yiyemez. Mide bulantısı yaşar ve yediğini çıkarır. Beyaz balgam reflünün habercisi olabilir. Doktor buna uygun bir diyet yada tedavi yöntemi belirleyecektir.
Sigaranın etkisi
Sigara içenlerde öksürük ve beraberinde akıntı daha fazla olur. Ancak beyaz balgam sigara içenlerde çok sık görülmez, onlarda daha çok sarı ve kahverengine çalan balgamlar görülür. Bunun nedeni ise sigaranın dumanıdır. Sigara balgamın beyazlığını da etkiler. Doktora gittiğiniz zaman bu noktadan anlayacaktır. Beyaz balgam bu yüzden daha sağlıklı kişilerde görülür diyebiliriz.
Neler etkiler?
Beyaz balgam oluşumunu etkileyen en önemli faktörler kuru hava, çevre kirliliği ve bazı gıdaların tüketimidir. İnsan vücudu genel olarak hassastır, özellikle dış faktörlere karşı değişik reaksiyonlar gösterebilir. Genelde sigara içenlerde beyaz balgam olmaz ama sigara da balgam oluşumunu etkileyen önemli bir faktördür, sadece renk bakımından farklılığa neden olur. Özellikle çevre kirliliğini çok fazla çeken ve yanlış beslenen kişiler beyaz balgam problemi ile karşılaşabilirler.
Beyaz Balgam Tedavisi
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Eğer yukarıda verilen problemler mevcutsa yani daha açık bir şekilde söylemek gerekirse;
- Gün içinde çok fazla balgam çıkarma isteği
- Balgamı çıkarırken zorlanma, hatta neredeyse kan görme
- Beyaz balgamın beyazdan daha koyu bir renge çalması
- Çıkardıktan sonra gelen rahatlama
- Balgamla beraber gelen ateş, şiddetli öksürük, titreme
- Sinüslerde ağrı
durumları varsa acilen doktora görünülmelidir. Doktor beyaz balgamın altında tam olarak ne yatıyor bunu öğrenmeye çalışır, bu yüzden çeşitli sorular sorar. Yukarı yazan belirtiler var mı yok mu bunu öğrenmeye çalışır ve balgamları iyice incelenir. Hatta gerekirse bazı testlerden bile geçebilir. Özellikle köpüklü olup olmadığı araştırılır. Çoğu insan balgam sıkıntısı çektiği zaman doktora gitmeye bile gerek duymaz, önemsiz bir şey olduğunu ve gelip geçeceğini düşünür. Ancak sürekli balgam sıkıntısı yaşanıyorsa mutlaka doktora gidilmelidir.
İlaçlar
En basitinden direk akla ilaç kullanmak gelir çünkü beyaz balgam büyük bir çoğunlukla grip enfeksiyonlarından dolayı oluşur. Doktora gittiğiniz zaman hem gribe iyi gelecek hemde balgamı dökmeye yardımcı olacak ilaçlar verir. Bu ilaçlar reçetelidir ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır, yani kendi başınıza gidip ilaç almanız hiç uygun olmayacaktır, özellikle de altında hangi hastalık yattığını öğrenmeden. Balgamın sebebi incelendikten sonra;
- Bakteriyel enfeksiyon yüzündense antibiyotik
- Alerji yüzündense alerjiyi kontrol edecek ilaçlar
- Balgamın kıvamına göre ciğerlerden atılması için balgam söktürücü ilaç veya şuruplar
verilir. Bu ilaçların neredeyse çoğu özelliği aynıdır, öksürük ile balgamı atmak.
Beyaz Balgam Nasıl Atılır?
Çevresel faktörler
Balgamda çevresel faktörler ne kadar etkili olur, genelde insanların kafasında soru işareti bırakır ancak balgam pek çok şeyden etkilendiği için çevrede olup bitenin bile etkisi büyüktür. Havanın nemli olması mukusun incelmesine yardımcı olacaktır, bu sayede balgam daha rahat atılacaktır. Buhar yönteminin balgamı daha rahat atmaya yardımcı olacağı düşünülmektedir ancak aksine bu yöntem daha etkilidir, bu yüzden onun yerine rutubetlendirici yani hava nemlendirici makineler kullanılabilir. Bu makineler odanın tüm gün nemli kalmasını sağlayacaktır. Buda tozların ve diğer tahrişe neden olacak her şeyin sirkülasyon ile yok olmasını sağlayacaktır. Havasız oda nefes alışverişini zorlaştırarak balgamı kalınlaştırır. Çevresel faktörler sadece yaşam alanı, evin içi ile sınırlı kalmamalıdır. Balgamı etkileyen diğer faktörler arasında boya, temizlik ürünleri, toz ve diğer kimyasallarda gelir. Bu tarz ürünleri solumak solunum sistemi açısından hiç iyi olmayacaktır, balgam oluşmasına neden olmasa bile balgamın artmasına neden olacaktır.
Buhar soluyun
Buhar makinesi alamıyorsanız geleneksel yöntemlerden biri olan buhar solumayı gerçekleştirebilirsiniz. Bu yöntem özellikle burun tıkanıklığı için kullanılır. Burnu ve tüm solunum yollarını açtığı için balgamın tıkalı olduğu yerlerde gevşer ve dışarı atımı sağlanmış olur. En pratik yöntemlerden biridir, bir kaseye sıcak su konulur ve yüzü yakmayacak yakınlıkta yaklaşık 10 dakika solunur. Daha sıcak bir ortam olmasını isterseniz kafanızı havlu ile örtebilirsiniz. Suyun içine birkaç damla okaliptis yağı, nane yağı veya lavanta yağı da damlatabilirsiniz, daha etkili olacaktır. Ancak bu yöntem hamile, çocuk ve yüksek tansiyonu olan kişilere önerilmez. Buhar soluma yöntemi duşta daha etkili olabilir. Ayrıca her gün duş almak solunum yollarını açacaktır, balgamı yumuşatacaktır.
Mırıldan
Farklı bir yöntem daha, mırıldanmak… Burada mırıldanmaktan kasıt kendi kedine konuşmak, şarkı söylemek yada yanında biri varsa bol bol onunla konuşmak olabilir. Burada maksat boğazda titreşim oluşturmaktır. Çünkü bu sayede boğazdaki balgamın sökümü kolaylaşır. Zaten şöyle bir düşünüldüğü zaman çok konuşunca boğazda hafif bir hırıltı oluşur, balgam çıkarma isteği meydana gelir. Beyaz balgam diğerlerine nazaran daha hafif olduğu için etkili olabilir.
Balgamı yutma
Balgamın asla çözülmemesinin en büyük nedenlerinden biri hiç şüphesiz ki budur. Balgamı tükürmek bazılarına mide bulandırıcı gelir ki yutmak daha kötüdür, bazıları ise kalkıp banyoya gitmeye üşenir, dışarıda olmak istisna sayılabilir. Fakat balgam yutulursa bu durum kısır döngüye dönüşür, yuttukça daha da artar. Bu yüzden yanınızda mutlaka bir peçete bulundurun ve gerekirse oraya çıkarın ama asla yutmayın.
Tost ye
Bu yöntem oldukça ilginç gelebilir, tost ve balgam ne alaka diye düşünebilirsiniz ancak test edilmiş ve onaylanmıştır, tost balgamın boğazdan mideye doğru gitmesini sağlar, balgamı nazikçe kaydırır ve temizler. Bu bakımdan oldukça etkili ve yararlıdır.
Elma sirkesi
Elma sirkesi her derde deva olan bir besindir. Antibakteriyel oluşu temizlik ve sağlık anlamında her alanda kullanılmasını sağlamaktadır. Boğazda biriken balgamı yok eder, incelmesini sağlar ve dışarı atar. Bunun için 1 tatlı kaşığı elma sirkesi içmeniz yeterli olacaktır. Tadı pek sevilmez ama çok etkili olduğu için mutlaka denenmelidir. Hızlı bir şekilde yuttuğunuz zaman tadını çok almayabilirsiniz.
Balgam yapan besinlerden uzak durun
Süt ve süt ürünleri balgam üretmezler, hastayken daha da kötü olmaya neden olmazlar ama içindeki yağ nedeniyle var olan balgamın artmasına neden olurlar. Bu yüzden iyileşme sürecinde olabildiğince az tüketmekte fayda var, azaltacağım derken çoğaltmak hiç iyi olmayacaktır.
Beyaz balgam oluşumunu tetikleyen en önemli faktörlerden biri de şekerli besinler, fazla şeker tüketimidir. Bu yüzden özellikle iyileşme sürecinde olabildiğince şekerli şeyler yemeyin, şeker ihtiyacınızı aşırıya kalmayacak şekilde meyvelerden almaya bakın. Bu sayede balgamın çıkışını zorlaştırmamış ve miktarını arttırmamış olursunuz. Grip, nezle, yada astım gibi hastalıklar olmadan sadece fazla şeker tüketimi ile bile beyaz balgam oluşabilir. Bunlar dışında;
- İşlenmiş etler
- Glutenli ürünler
- Kafein
- Patates
- Muz
- Lahana gibi besinlerden de bu süreçte uzak durulmalıdır.
Baharatlı yiyecekler
Baharatlı yiyecekler tüketmek genelde tedavi aşamasında çok tercih edilmez ancak balgam çıkarmada en çok kullanılan yöntemler arasında yerini alır. Çünkü biraz acılı, baharatlı yiyecekler yedikten sonra hemen bir burun akıntısı, öksürük başlar. Bu tarz besinler ve direk baharatlar dekonjestan görevi görür yani boğazdaki balgamın atılmasına yardımcı olur. Tabi tüketirken dozunu kaçırmamakta fayda var.
Sıcak şeyler
Sıcak şeylerden kasıt çorba olur çay olur kahve olur, sıcak olsun yeter çünkü sıcak boğazda biriken balgamın atılmasına yardımcı olacaktır. Yapışkan ve kalın yapısını eritecektir. Özelikle grip gibi hastalıklarda iyileşmek için tavuk çorbası tüketilir, balgamı atmak içinde en etkili doğal yöntemlerden biridir.
Tuzlu su gargarası
Bu yöntemde sıklıkla tercih edilmektedir. Ilık su ve tuzla yapılan gargara boğazın arkasında bulunan, yapış yapış balgamı temizlemeye yardımcı olur. Tuz mikroplarım ölmesinde ve ağrının azalmasında da oldukça etkilidir. Yarım çay kaşığı tuz ılık bir suyla karıştırılır, ılık olması tuzun çözünmesi için önemlidir. Su seçerken de klorsuz olmasına dikkat edilmelidir, tahrişi önlemesi adına içme suyu tercih edilebilir. Gargarayı yaklaşık 50 saniye kadar yapın ve suyu yutmamaya çalışın. Her gün birkaç defa yapılabilir, etkisini gösterebilmesi için düzenli kullanım şarttır.
Su
Su tüketimi beyaz balgamı yok etmek için oldukça önemlidir. Günlük yeterli miktarda su tüketimi balgamın incelmesini ve boğazdan ağza doğru akışını sağlar. Eğer tıkanıklık varsa açar, sudan ziyade meyve suyu gibi sıvılar bile etkili olacaktır. Önemli olan sıvı olması…
Solunum sağlığına faydalı olan besinler tüketin
Burada solunum sağlığından kasıt, grip ve nezle gibi hastalıklara iyi gelen gıdalar şeklinde sıralanabilir. Beyaz balgam genelde bu durumlar sonucunda meydana gelir, özellikle limon, zencefil ve sarımsak çok etkili olacaktır. Bu besinler mukusun hareket etmesini sağlar ve inceltir. Uzmanlar tarafından yapılan testler ile de kanıtlanmıştır. Fakat balgam için bir ilaç kullanıyorsanız ve özel diyetiniz varsa bu besinleri tüketmeden önce doktorunuza danışın. İyi gelebilecek besinleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Meyan kökü
- Ginseng
- Çilek
- Kirpi otu
- Nar
- Guava çayı
- Çinko takviyesi
- Balık ürünleri
- Karnabahar
- Kuşkonmaz
- Kereviz
- Ananas
- Portakal
- Greyfurt
- Mandalina
Vitamin alımı
Vücuda yeterli miktarda vitamin alınırsa hastalıklardan daha fazla korunabilir. Özellikle bağışıklık sistemini güçlendirdikleri için grip, soğuk algınlık gibi hastalıkları engeller, olunca da çabuk iyileşmeyi sağlar. Bu sayede balgam oluşumu da engellenmiş olur. Bağışıklık sistemi güçlü olan kişiler balgamda daha rahat mücadele eder. Özellikle D ve C vitaminleri çok etkilidir. Bu vitaminler bakımından zengin olan meyve-sebzeler bol bol tüketilmelidir, D vitamini için güneş banyosu yapılabilir. Ek gıda takviyesi olarak da bu vitaminler alınabilir.
C Vitamini İçeren En İyi 34 Besin
Balgam Söktürücü Bitkiler
Zerdeçal
Balgam tedavisinde mutlaka bulunması gereken besinler arasında yer alır. Doğal bir antiseptiktir, beyaz balgama neden olan bakterileri öldürür ve rahatlama sağlar. Düzenli kullanıldığı zaman balgamda azalma gözlemlenebilir. En etkili ve hızlı sonucu almak için; bir bardak suya 1,5 bardak çay kaşığı zerdeçal dökün, günde 2 kez tüketin. Yada ılık bir suya 1 yemek kaşığı zerdeçal ve bir tutam tuz ekleyip günde birkaç kez gargara yapın. Gargara balgam tedavisinde oldukça etkilidir.
Zerdeçal Çayının Faydaları, Nasıl Yapılır?
Zencefil
Zencefil de zerdeçal kadar faydalı bir gıdadır. En çok antiviral, antibakteriyel ve balgam söktürücü özellikleri ile bilinir bu yüzden balgam tedavisinde üst sıralarda yer alır. Özellikle göğüsteki tıkanıklığı açar ve nefes alışverişini kolaylaştırır, balgamı inceltir. Bir bardak kaynamış suya 1 yemek kaşığı zencefil dilimi ekleyin ve birkaç dakika demlenmesini bekleyip için, tatlandırıcı olarak şeker yerine bal koyabilirsiniz. Çay gibi tüketmek istemiyorsanız direk çiğ zencefil dilimini çiğneyebilirsiniz.
Tarçın
Tarçın doğal bir antibiyotiktir, balgam sökme konusunda da son derece etkilidir. Bu yüzden bu süreçte sıklıkla tüketilmelidir. Tarçını toz halinde balla karıştırarak veya bitki çaylarına çubuk halini ekleyerek tüketebilirsiniz.
Tere
Tere de oldukça faydalı bitkiler arasındadır ve balgam söktürücü olarak kullanılabilir. Tereyi kür olarak hazırlayabilirsiniz. Bunun için; yarım litre suya 15-20 sap tere koyun ve tencerenin kapağı kapalı bir şekilde 3 dakika haşlayın. Ardından suyunu süzün ve yemeklerden 2 saat önce veya sonra için.
Karabiber ve Bal
Bu ikili bir araya nasıl mı gelir? beyaz balgam varsa çok güzel bir şekilde gelir çünkü karabiber öksürük yaparak, balda boğazları yumuşatarak balgamın atılmasını sağlar. İkisini karıştırıp tüketebilirsiniz veya karışımı göğsünüze masaj yaparak uygulayabilirsiniz. Sürdükten sonra bir ferahlama hissedilir, tıkanıklığı açar ve balgamın atılmasını sağlar. Üstünü tülbentle kapatın ve birkaç saat öyle bekleyin.
Çuha Çiçeği
Özellikle son zamanlarda yapılan araştırmalara göre çuha bitkisinin kökü ve açmış çiçeği özellikle kekik ile beraber hazırlanıp tüketildiği zaman etkisini arttırır ve balgama çok iyi gelir. Bu ikili bir araya geldiği zaman gece hırıltıya neden olan balgam önlenmiş olur ve bronşlar rahatlatılır. Balgamın seyreltilmesi sağlanır.
Soğan
Soğan kötü kokusundan dolayı özellikle çiğ bir şekilde çoğu kişi tarafından sevilmez ancak boğazları rahatlatır ve balgamın atılmasını sağlar. Mükemmel bir antibiyotik, anti-inflamatuar ve balgam söktürücüdür, adeta doğal ilaç niteliği taşımaktadır, her derde devadır. Beyaz balgam grip gibi bir hastalık yüzündense soğan iyileşme sürecini de hızlandıracaktır. Soğanı iki farklı şekilde de tüketebilirsiniz;
Nasıl Uygulanır?
- Soğanlı tonik, küçük bir soğanı soyun ve doğrayın. 2 yemek kaşığı şekerin içinde yaklaşık yarım saat bekletin, bu süreçte soğan sulanacaktır ve çıkan sıvıyı 2-3 saat arayla 1 yemek kaşığı olacak şekilde için.
- Soğan çayı, 4 bardak suda bir soğanı kaynatın ve için. İçine tatlanması açısından limon, zencefil veya bal ilave edebilirsiniz.
Soğan Kürü Faydaları, Nasıl Yapılır?
Havuç
Havuçta oldukça faydalı bir sebzedir, bağışıklık sistemini güçlendirdiği için iyileşme sürecini hızlandırır ve enfeksiyonlarla mücadele eder. Dolayısıyla balgama neden olan her neyse onu hedef alır ve iyileştirmeye çalışır. Oldukça güçlü bir antioksidan olduğunu söyleyebiliriz.
Nasıl Uygulanır?
- Havuç kokteyli, 5 havucun suyunu çıkarın ve biraz seyreltmek için su ilave edin, ardından gün içinde ara ara için. Tatlanması için bal koyabilirsiniz.
Balgam Sökücü Doğal Kür Tarifi
Sadece 2 malzeme kullanarak balgamdan kurtulabilirsiniz, uzman doktorlar tarafından da önerilmektedir.
Malzemeler
- 1 tutam hatmi çiçeği
- Yarım su bardağı süt
Nasıl uygulanır?
Önce süt kaynatılır, ardından içine hatmi çiçeği atılır ve 10 dakika demlendikten sonra suyu süzülüp birkaç gün boyunca içilir, bu kadar basit ama etkili bir çözüm önerisi…
Balgam Söktürücü Bitki Çayları
Ihlamur Çayı
Ihlamur da özellikle kış mevsimlerinde ısınmak ve hastalıklardan korunmak için tüketilen bir çaydır. Aromatik tadı ile neredeyse hiç sevmeyeni yoktur, yaz ıhlamurunun çiçeklerinden yapılır ve mis gibi bir kokuya sahiptir. Tüm bu güzel özellikleri dışında balgam söktürücü olarak da tüketilir. Özellikle kekikle beraber kullanıldığı zaman etkisi daha da artar.
Ihlamur Çayının Faydaları, Nasıl Yapılır?
Kekik Çayı
Kekik mutfakta en çok kullanılan baharatlardan biridir, hem sağlığa faydalıdır hemde yemeklere lezzet katar. Bir diğer özelliği de balgam sökücü olmasıdır. 41 farklı türü vardır ancak bir türü gribe, soğuk algınlığa çok iyi gelir, virüs ve bakterileri öldürür. Bu türün ismi bodur kekiktir. Timol oranı yüksek olduğu için özellikle tıbbi çaylarda ve uçucu yağlarda kullanılır, balgamlı öksürük içinde en etkili olan doğal yöntemlerden biridir. Kekiğin önemli bir özelliği akciğer dostu olmasıdır, solunum yollarında dalgalanma yaparak akciğerdeki temizlik hücrelerini uyarır. Bu kirpiksi hücreler balgamın daha akışkan ve ince olmasını sağlar, bu sayede dışarı atımını kolaylaştırır. Bu yüzden kekiğin özellikle bu türü mutlaka kullanılmalıdır.
Kekik Çayının Faydaları, Nasıl Yapılır?
Hatmi Çayı
Hatmi bitkisinin yaprakları ve kökü balgam söktürücü olarak kullanılabilir. Boğazı yumuşatır, tahrişi önler ve solunum yollarında tıkanıklık varsa açar. Balgam söktürücü olarak kullanılırken demleme usulü uygulanmalıdır, özellikle yaprakları çok daha etkilidir, solunum sistemini rahatlatır.
Kara mürver Çayı
5-9 yaprakçıktan oluşan bir çiçek türüdür.Bu çiçek ilkbaharın sonlarında küçük beyaz ve krem renklerinde açılır. Meyvesi ise sıklıkla ilaç sektöründe kullanılmaktadır. Çok eski yıllardan beri çiçeği ve meyvesi şifalı bitki olarak bilinmektedir. İçeriğinde % 80 su, % 18 karbonhidrat ve protein, % 1’inden az yağ, C vitamini, B6 vitamini ve demir bulunur. Bu zengin içeriği sayesinde balgamı söker ve atımını sağlar. Kaynamış suyun içine bir miktar atılır ve 10 dakika demlenmesi beklenir, ardından içilir. Günde en fazla 2 bardak içilmelidir çünkü müshil etkisi de bulunmaktadır.
Meyankökü Çayı
İlaç sektöründe sıklıkla kullanılan bir diğer bitkidir, içeriğinde glisirizin, flavon, saponin ve kumarin gibi faydalı içerikler bulunur. Balgamın incelip atılmasında oldukça etkilidir. Bir fincan kaynamış suyun içine 1 çay kaşığı meyan kökü atılır ve yaklaşık 10 dakika demlenmesi için beklendikten sonra içilir. Tatlandırmak için şeker yerine bal veya tarçın kullanabilirsiniz.
Adaçayı Çayı
Adaçayı, özellikle kış aylarında sıklıkla tüketilen bir bitki çayıdır. Özellikle soğun algınlık, grip ve nezle hastalıklarına çok iyi gelir, boğazda tahriş varsa önler ve solunum yollarını, bronşları sıcaklığı ile açar. Bu yüzden balgam içinde birebirdir. Adeta doğal bir balgam sökücüdür, kişiyi içtiği andan itibaren kokusuyla beraber rahatlatır ve balgamı yumuşatıp atar. Kaynamış suyun içine 1 sap adaçayı koyup demlemeye bırakın, ardından günde 1 kez tüketin.
Elma Çayı
Elma sirkesinin balgam için ne kadar etkili olduğunu yukarıda söylemiştim, aynı şekilde elmanın kendisi de balgam sökücü özelliğine sahiptir. Fakat elmayı yemek yerine çayını hazırlamamız gerekir. Bunun için önce elmaları küçük küçük dilimleyin ve bir litre suyun içine atın, kaynamasını bekleyin. 10 dakika sonra tamam olacaktır. Dilerseniz içine tarçın, ıhlamur ve zencefil de ekleyebilirsiniz. Hem tadı daha güzelleşir hemde etkisi artar. Bunu günde 2 kez tüketebilirsiniz.
Karışık Bitki Çayı Tarifi
Balgamı atmak için en etkili yöntemlerin başında bitki çayları gelir. Yukarıdaki bitkiler gerçekten çok faydalı ve etkilidir ancak birden fazla bitkisel malzemenin bir araya geldiğini ve ortaya çıkardığı mucizevi tedaviyi düşünün…
Malzemeler
- 15 gram Laden yaprağı
- 10 gram Kekik (bodur türü) otu
- 20 gram Alıç yaprağı ve çiçeği
- 20 gram ıhlamur çiçeği
- 15 gram Melisa yaprağı
- 5 gram portakal kabuğu
Nasıl uygulanır?
İlk olarak laden yaprağı ufalanır ve toz haline gelince 1 yemek kaşığı alınır. Ardından üzerine 200 ml su eklenir ve kaynamaya bırakılır. Birkaç dakika sonra ocaktan alınır ve süzülür. Daha sonra ayrı bir cezvede diğer malzemeler de kaynatılır ve süzülüp ilk baştaki laden yaprağı suyu ile karıştırılır. Tatlandırmak adına balda ilave edilebilir. İki karşımı birebir aynı oranda çıkmalıdır, günde 2 kez içmek yeterlidir.
Nasıl fayda sağlar?
Balgam için oldukça etkilidir, boğazı yumuşatır ve balgamı inceltir, bu sayede daha rahat atılmasını sağlar. Özellikle alıç bitkisi grip yüzünden meydana gelen balgama birebirdir. Bal seçiminde de meyan balı tercih edilirse göğsü yumuşatır ve tedavide daha etkili olur.
Çuha ve Anason Çayı
Balgam azaldı ama hala tam olarak yok olmadı, öyleyse bu tarifi denemekte fayda var. İçtikten hemen sonra etkilerini göstermeye başlayacaktır.
Malzemeler
- 20 gram çuha bitkisinin kökü ve çiçekleri
- 20 gram anason meyvesi
Nasıl uygulanır?
İki malzeme iri bir şekilde kıyılır ve aynı oranda alarak bir bardağa konulur, üstüne de sıcak su eklenir ve 10 dakika demlenmeye bırakılır, ardından da süzülür. İçine tatlandırma amaçlı meyan balı veya keçi boynuzu pekmezi eklenebilir. Günde 3-4 kez kadar tüketilmeye uygundur. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, 12 yaş altı çocuklarda anason yerine rezene tercih edilmelidir.
Anason Çayının Faydaları, Nasıl Yapılır?
Ballı Limonlu Çay
Ballı limonlu çay boğazı rahatlatır, solunum yollarını temizler, bu sayede beyaz balgamın dışarı atılmasına yardımcı olur. Sıcak balgamı eritecektir, özellikle grip ve soğuk algınlığı için oldukça uygundur. Sıcak suya bir tatlı kaşığı bal ve birkaç damla limon eklenir, karıştırılır, ılıyınca içilir. Limon asidi sayesinde mukus tabakasını söker, balda boğazı rahatlatır, balgamı çıkarayım derken zorlanma yaşanabilir ve boğaz tahriş olabilir.
Balgam Söktürücü Doğal Karışımlar
Balgamlı Öksürük İçin Karışım
Malzemeler
- 1 yemek kaşığı hatmi kökü
- 1 yemek kaşığı keten tohumu
- 1 kaşık adaçayı
- Dilimlenmiş limon
- 1 bardak su
- 1 bardak esmer şeker
Nasıl uygulanır?
Küçük bir tencereye su ve şeker koyun, kaynayıp şekerin erimesini bekleyin. Kaynadıktan sonra diğer malzemeleri de ekleyin, iyice homojen bir kıvama getirin ve ocaktan alın. 15 dakika bekleyin ve süzerek başka bir şişeye aktarın. Tok karnına her gün, 3 kez tüketebilirsiniz. Şurubu ağzı kapalı bir şekilde dolapta muhafaza edebilirsiniz ve doktora danışarak çocuklara da içirebilirsiniz.
Bal ve Acı Biber Karışım
Malzemeler
- ¼ bardak elma sirkesi
- 1 adet limonun suyu
- 3 yemek kaşığı bal
- 1 yemek kaşığı zencefil tozu
- ½ yemek kaşığı acı biber
Nasıl uygulanır?
Bir tencerede limon suyu, bal ve zencefil kısık ateşte iyice kaynatılır, kaynadıktan sonra acı biber de eklenir. Daha sonra soğuyunca şişeye aktarılır, tok karnına günde 2 kez, yemek kaşığı miktarında tüketmek yeterli olacaktır.
Balgam Sökücü Karışım
Malzemeler
- 2 su bardağı su
- 1 çay kaşığı toz zencefil
- 1 tatlı kaşığı toz tarçın
- 3 yemek kaşığı bal
- 4 adet karanfil
- 1 diş sarımsak
- 1 adet limonun suyu
- 1 adet kuru soğan
Nasıl uygulanır?
İlk önce ufak bir tencerede su kaynatılır, kaynayınca ocaktan alın ve içine dilimlenmiş soğan, sarımsak koyun, demlenmesi için bekleyin. Daha sonra suyu süzün ve içine diğer malzemeleri ekleyin. Bir gece bekletin, ertesi gün sabah-akşam tok karnına 1 yemek kaşığı tüketebilirsiniz. Oldukça etkili bir doğal ilaçtır.