Enjektör Nedir ? Ne İşe Yarar ?
Dizel motorlarda silindir içine yakıtı püskürten bölüme enjektör denir. Tüm enjektörler temelde aynı prensipte çalışsa da, elektronik sistemlerin eklenmesiyle beraber, mekanik (hidrolik) enjektörlerden farklılaşmalar meydana gelmiştir. Burada enjektörler hakkında genel bilgiler verilmiştir, her enjektör tipi aşağıda sıralanmıştır ve detaylı informasyon için bu enjektörler seçilmelidir.
Devasa yükseklikte yakıt basıncına dayanıklı olan enjektörler, yakıtı yüksek basınçla ve atomize ederek (zerrecikler halinde) silindir içine püskürtür. Enjektörlerin yakıtı püskürttükleri kısıma enjekör memesi denir. Enjektör memesinde tek delik olabileceği benzer biçimde 7 adete kadar delik olabilir. Delik sayısı arttırılabilir fakat o enjektör için toplam delik çapı bellidir ve deliklerin toplam çapı bunu verir. Averaj tek bir deliğin çapı 20 mikron civarındadır.
Dizel enjektörlerin yapısal özellikleri, parçaları, emek verme biçimleri, aşağıda sıralanan enjektör çeşitlerine göre farklılık gösterir. Motor gücü, püskürtülen yakıtın miktarıyla belirlenir, püskürtülen yakıtın miktarıysa, gaz pedalına basma miktarına göre farklılık gösterir. Enjeksiyonun (püskürtmenin) süresi, mühim seviyede motor yüküne nazaran belirlenir. Enjeksiyonun (püskürtmenin) zamanlaması (enjeksiyon avansı), mühim seviyede motor devrine nazaran belirlenir.
Hem dizel hem benzinli motorlarda yakıtı enjektörler püskürtür. Benzinli motorlardaki enjektörler, direkt olarak selenoid (elektromıknatıs) yardımıyla açılıp kapatılır. Selenoid bobin enjektör iğnesini hareket ettirebilir (açıp kapatabilir), bundan dolayı yakıt basıncı devasa yükseklikte değildir. Dizel motorlardaki enjektörler devasa yükseklikte basınçla çalışırlar, bu sebeple benzinli motor enjektörleri benzer biçimde, bir selenoid (elektromıknatıs) tarafınca direkt olarak açılıp kapatılamazlar; bunun yerine enjektör içindeki yakıt basıncında fark oluşturularak, kısaca yakıtın basıncını enjektör iğnesini hareket ettirmek için kullanarak, enjektörler açılıp kapatılabilir. Burada selenoid (elektromıknatıs) tazyik farkı oluşturmak için kullanılır (denetim odasıyla – tazyik odası içinde).
Dizel Enjektör Çeşitleri
* Hidrolik (mekanik) Enjektörler (Eski tip)
* Selenoid Valfi Enjektörler (Yeni nesil, common rail)
* Piezo Enjektörler (Yeni Nesil, Common rail)
* Pompa-Enjektörler (Yeni Nesil)
Common rail yakıt sistemi, kullanılan enjektör tipine nazaran ikiye ayrılır:
*Selenoid Enjektörlü Common Rail Yakıt Sistemi
*Piezo Enjektörlü Common Rail Yakıt Sistemi
Pascal Prensibi ve Enjektörün Emek vermesi
Enjektörlerin emek vermesi temelde Pascal Prensibine dayanır. Enjektörün tazyik aktarma çubuğunun üst ucunun kesit alanı (fazla) ile, enjektör iğnesinin alt kısmındaki kesit alanının (azca) değişik olması (F=PxA), değişik kuvvet miktarının oluşmasını sağlar, bu durumda enjektör kapalı kalır. Ondan sonra selenoid valf tarafınca yaratılan tazyik farkı yardımıyla, enjektör iğnesine tesir eden kuvvet değişmiş olur ve iğne açılır, püskürtme adım atar.
