DTC Şanzıman Çift Kavramaları Nasıldır Kolay Bozulur Mu ?
Dizel motorlu araçların neredeyse olmazsa olmaz otomatik şanzımanı çift kavramalı otomatik şanzımanlardır. Dizel motorların emek verme karakteristikleriyle pek uyumlu olmayan CVT ve tork konvertörlü tam otomatik şanzımanlar yerine, çift kavramalı yarı otomatik şanzımanlar kullanılmaktadır. Dizel motora uyumludur ve yakıt tüketimini aşağı çeker.
Dizel araçlarda fazlaca yaygın olarak iki temel tip yarı otomatik şanzıman kullanılır: Tek kuru kavramalı otomatikleştirilmiş yarı otomatik şanzıman, çift kuru kavramalı yarı otomatik şanzıman ve çift ıslak kavramalı yarı otomatik şanzıman.
Tek kuru kavramalı otomatikleştirilmiş yarı otomatik şanzımanlar:
Aslen manuel şanzımanın otomatikleştirilmiş (robotize) versiyonlarıdır. Fiat dualogic, Opel Easytronic, Toyota Multimode-MMT-M/M, Peugeot – Citroen ETG5 – ETG6 Şanzıman buna örnektir. Oldukça düşük yakıt tüketimi verilerine ulaşılabilir. Fakat vites geçişleri oldukça hissedilir seviyededir. Fiat’ın tek kuru kavramalı dualogic şanzımanında da durum böyledir. Ek olarak arıza olasılığı daha fazladır.
Çift kuru kavramalı yarı otomatik şanzımanlar:
Vites geçiş hissi minimumdur ve fazlaca süratli vites değişimi gerçekleştirilebilir. Fazladan yakıt sarfiyatına sebep olmazlar, bu sebeple oldukça ekonomik bir kullanım sunarlar. Çift baskı balata, çift şanzıman giriş mili yardımıyla, vitesler evvel seçilir ve vites değişimi esnasında yalnız kavrama değiştirilir. Kavrama balataları kuru tip olduğundan zaman içinde aşınır, bu durumda boşluk servis tarafınca ayarlanması gerekir, ya da sistem kendiliğinden boşluğu ayarlayabilir. Kavrama balataları bittiğinde değiştirilmesi gerekir. Fiat DCT, Renault EDC, Audi Volskwagen DSG benzer biçimde şanzımanlar buna örnektir.
DCT Otomatik Şanzıman Nedir? (DCT Çift Kavramalı Şanzıman)
Bu bir yarıotomatik şanzımandır. Fiat’ın multijet dizel motorlu otomobillerde kullandığı kuru çift kavramalı yarı otomatik şanzımana DCT şanzıman denir. DCT, Dual Clutch Transmission: Çift Kavramalı Şanzıman anlamına gelir. FCA (Fiat Chyrsler Automobiles) grubu, bu şanzımanı bir fazlaca dizel otomobilde kullanmaktadır. Türkiye’de ise Fiat Egea Multijet araçlarda kullanımıyla dikkat çekmiştir. 6 vitesli çift kavramalı bu şanzıman, multijet dizel motorla uyumlu ve vites geçişleri akıcıdır. Ek olarak azca yakmasıyla meşhur multijet motorla, gene düşük yakıt tüketimi elde eden DCT şanzıman, kullanıcılar için tercih sebebi olmaktadır. B ve C sınıfı FCA (Fiat Chyrsler Automobiles) grubu otomobillerinde DCT şanzıman kullanılmaktadır.
DCT otomatik şanzımanın ürün kodu DDCT C635’dir. DCT ismiyle Fiat otomobillerde, TCT (Twin Clutch Transmission: İkiz Kavramalı Şanzıman) ismiyle Alfa Romeo otomobillerde, DDCT (Dual Dry Clutch Auto Transmission: Çift Kuru Kavramalı Şanzıman) ismiyle de Dodge otomobillerde kullanılmaktadır.
Fiat DCT şanzımanın üreticisi gene Fiat’tır. FPT (Fiat Powertrain Technologies: Fiat Güç aktarma organları Teknolojileri) tarafınca geliştirilmiştir. Fiat (FPT) bu şanzımanı geliştirirken Magneti Marelli ve BorgWarner benzer biçimde dev üreticilerle beraber çalışmıştır. Denetim sistemlerini Magneti Marelli üretirken, hidrolik modülü ve ve şanzıman denetim ünitesi BorgWarner tarafınca üretilmektedir. DCT şanzıman 350 Nm tork aktarabilmektedir.
DCT şanzımandaki kuru çift kavrama (baskı-balata) LuK şirketi tarafınca üretilmektedir.
DCT Şanzıman Özellikleri (DCT Şanzıman Nasıldır?)
Fiat’ın tek kavramalı Dualogic şanzımanından sonrasında bu şanzıman fazlaca daha iyi ve konforlu iş koşturmacasındadır. Süratli, sarsıntısız vites geçişleri sunmaktadır. Arkasında BorgWarner ve Magneti Marelli benzer biçimde otomotiv teknoloji üreticilerinin olması olumludur.
Yakıt ekonomisi sunan bir şanzımandır. Aslına bakarsanız tüm kuru çift kavramalı şanzımanlar (DCT, EDC, DSG) bu yönleriyle ön plana çıkmaktadır.
DCT şanzıman arızası ve problemi bakımında incelenirse, servislerde bugüne dek hemen hemen bir yakınma olmadığı söylenebilir.
Fiat egea dizel otomatik (dct şanzımanlı) araçların ticari taksi olarak kullanıldığı görülmektedir. Ortalama ilk 60 bin kilometre süresince şanzımanın asla problem çıkarmadığı, yakıt tüketiminin oldukça iyi olduğu görülmüştür. Zaman içinde şanzımanın kalitesi daha iyi anlaşılacaktır.
DCT Şanzıman Iyi mi Çalışır?
DCT şanzımanın emek verme prensibi öteki tüm çift kuru kavramalı şanzımanlar benzer biçimde. İki tane karşılıklı baskı balata var; iki tane balata (kavrama diski) göbekten iki ayrı giriş miline bağlıdır. İki ayrı giriş mili üstünde değişik vites dişlileri vardır. Mesela birinde 1-3-5 vitesleri, diğerinde 2-4-6-geri vitesler benzer biçimde. Mesela vasıta 2. Viteste giderken ve hızlanıyorken, sistem öteki boştaki mile bağlı 3. Vites senkromeçini evvel kavraştırıyor, vites değişimi esnasında yalnız kavrama değişiyor, kısaca 2 tane kavrama karşılıklı paslaşıyor.
Şanzımanın dişli grubu, manuel şanzımanla aynıdır. Vites değişiklik yapma çatallarını (manşon) elektrohidrolik valflerin kumanda ettikleri kollar hareket ettirerek, senkromeçleri kaydırıyor ve vites geçiriyor yada vitesten çıkarıyor. Debriyaja ayırma işlemi de gene elektrohidrolik (selenoid) valfler kumandasında, iki tane debriyaj ayrıma çatalının kumanda edilmesiyle sağlanıyor. Tüm bu sistemleri hareket ettiren hidrolik tazyik, bir elektrikli motorla çalışan hidrolik pompa (elektrikli ATF pompası) tarafınca üretiliyor.
