Dizel Motor Nasıl Çalışır? Çalışma Prensibi

Her ne kadar dizel motorlu araçların ömrü bitiyor dense de ülkemizde dizel otomobiller hala en çok ilgi gören araçlardan. Sürücülerin dizel motorlu araçları tercih etmesinin sebebi, düşük yakıt tüketimiyle yüksek güç elde etmek.

Temel olarak iki tip dizel motor tipi bulunmaktadır. Bunlar dört ve iki zamanlı ‘dizel döngüsüne‘ sahiptir. Dizel araçlar benzinli araçlara göre daha yüksek sıkıştırma oranı kullanırlar. Dizel araçların yüksek tork elde etmesinin sebebi de budur. İlk dört zamanlı dizel motoru icat eden ve geliştiren Alman makine mühendisi “Rudolph Diesel” dizel motorlara adını vermiştir.

Geleneksel içten yanmalı dizel motor ‘Dizel döngüsü‘ ile çalışır. Basit dizel motorlarda, br enjektör mazotu doğrudan pistonun üzerinde bulunan yanma odasına enjekte eder. Kızdırma bujileri sayesinde yanma odasında havanın sıcaklığı 400 ° C’den 800 ° C’ye yükselir. Yanma odasına motorin püskürtüldüğünde, sıcak hava nedeniyle ilk ateşleme oluşur. Dizel motorlarda benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme, bujilerin oluşturduğu kıvılcımla değil, yanma odasındaki havanın ısıtılmasıyla olur.

1. Emme – Pistonlar aşağı doğru hareket ederken, hava giriş vanası açılır ve silindirlere temiz hava emilmesini sağlar.

2. Sıkıştırma – Pistonların içine yeteri kadar hava dolduğunda, hava giriş vanası kapanır. Havanın oluşturduğu vakum nedeniyle piston yukarı doğru hareket etmeye başlar. Bu da havanın dar bir alanda sıkışmasına neden olur. Sıkışmanın en çok olduğu anda enjektörler motorini püskürtür.

3. İtme – Sıkıştırmanın sebep olduğu sıcaklık nedeniyle püskürtülen motorin patlama ile anında yanar. Ortaya çıkan güç ile pistonlar aşağı doğru itilir ve pistonların alt koluna bağlı olan krank milini çevirir.

4. Egzoz – Yanan motorinden çıkan kirli hava, yanmanın gücüyle aşağı itilen pistonlar, yukarı çıkarken egzoz vanasını açar. Pistonlar yukarı yönde hareket ederken yanma odası içerisindeki kirli havayı da yukarı iterek egzozdan atılmasını sağlar.

Dolaylı enjeksiyon ise gelişerek günümüzde Cammon Rail Diesel Enjeksiyon (CDRİ)’ye dönüştü. CRDİ teknolojisindeki otomobillerde, motora alınacak yakıt turbo içerisinde zengin hava karışımıyla yanma odasına gönderilir. Buna turbo sistemi denilir. Bu sayede aracın özellikle tork gücü çok yüksek seviyelere çıkar.Bir dizel motor esas olarak ikiye ayrılır. Bunlar ‘dolaylı enjeksiyon‘ ve ‘doğrudan enjeksiyon‘ Doğrudan yani direkt enjeksiyonlu araçlar eski dizel otomobiller. Halk arasında tabiriyle kara dizel.

Günümüzde jeneratörler, iş makineleri, kamyonlar gibi araçlarda doğrudan enjeksiyonlu dizel motorlar kullanılmaktadır. Bunun sebebi daha uzun ömürlü olmasıdır.

Otomobil gibi kişisel kullanım araçları ise dolaylı enjeksiyonlu araçlarda kullanılır.

Dizel motorlar aslında hız üretmek için değil, güç üretmek için kullanılırlar. Ancak gelişen teknoloji sebebiyle dizel otomobiller, benzinli otomobillerde hiçte yavaş kalmıyorlar.